Δεν θυμάμαι πια πόσο ήμουν όταν άρχισα να διαβάζω βιβλία «χωρίς εικόνες». Δυο χαρτόδετα βιβλιαράκια από κάποιο καρότσι στο δρόμο στο Λουτράκι έμειναν αξέχαστα: Το έγκλημα της οδού Μοργκ της Άγκαθα Κρίστι και Οι ανακαλύψεις του Χερνάν Κορτές. Το οφείλω βέβαια στον μεγαλύτερο κατά τέσσερα χρόνια αδελφό μου και στην κλίση του για τις περιπέτειες που απέδειξε αργότερα με την τυχοδιωκτική ζωή του. Είχαμε μια εμμονή με τα βιβλία, ίσως γιατί τα καλοκαίρια δεν μας άφηναν να διαβάζουμε. «Θα χαλάσετε τα μάτια σας», μας φώναζαν. Κι εμείς διαβάζαμε με φακό κάτω από τα σεντόνια.
Έξω από το σπίτι μας, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, υπήρχε το ψιλικατζίδικο του κυρ-Μιχάλη. Εκεί ξόδευε το χαρτζιλίκι του, όταν ήμουν ακόμα μικρή, σε όλα τα περιοδικά που κυκλοφορούσαν τότε, Υπεράνθρωπος, Ταρζάν και Γκιαούρ, Μάσκα, κ.α. Αυτά τα ανέβαζε κρυφά στο σπίτι και τα έκρυβε πίσω από τα τετράδια και τα σχολικά βιβλία του. Τα πρώτα χρόνια τα ξετρύπωνα όταν δεν με έβλεπε και τα διάβαζα κρυφά. Μέχρι που άρχισαν να καταφθάνουν ως δώρα γενεθλίων, ονομαστικής εορτής και Πρωτοχρονιάς τα πρώτα βιβλία του εκδοτικού οίκου «Αστήρ» με βυσσινί εξώφυλλο και κάποιες ζωγραφιές στο εσωτερικό. Ο Ιούλιος Βερν έγινε ο αγαπημένος συγγραφέας, αλλά εγώ έπρεπε να ζητώ την άδεια του αδελφού για να τα διαβάσω. Η οικογένεια και οι φίλοι θεωρούσαν πως δεν ήταν κατάλληλα για μένα τέτοια αναγνώσματα. Από τα χέρια μου πέρασαν αξέχαστα, Ο γύρος του κόσμου σε ογδόντα ημέρες, Από τη Γη στη Σελήνη, Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα, Ταξίδι στο κέντρο της Γης, Ο δεκαπενταετής πλοίαρχος, Τα τέκνα του πλοιάρχου Γκραν, Η μυστηριώδης νήσος, Καίσαρ Κασκαμπέλ, Μιχαήλ Στρογκώφ. Ίσως και άλλα που δεν μπορώ να θυμηθώ. Όλα με τα χαρακτηριστικό σκληρό εξώφυλλο, όλα μαγικά.
Ύστερα άρχισα να δέχομαι κι εγώ βιβλία για δώρα, αυτά που θεωρούσαν κατάλληλα για κοριτσάκια. Τότε γνώρισα την Πηνελόπη Δέλτα, τον Μάγκα και τον Τρελαντώνη, με το αγόρι στο εξώφυλλο με ματωμένο επίδεσμο στο κεφάλι. Θα μπορούσα να ήμουν η Πουλουδιά, η μικρή του αδελφή, γιατί ο Τρελαντώνης στην πραγματικότητα ήταν ίδιος ο αδελφός μου. Από μάλωμα σε μάλωμα και από τιμωρία σε τιμωρία, μόνο όταν διάβαζε ησύχαζε. Κάποτε η δασκάλα τον έβγαλε έξω από την τάξη κι αυτός έκοψε όλα τα κουμπιά από τα πανωφόρια των συμμαθητών του στριφογυρίζοντάς τα για να περάσει η ώρα. Γιάννη, τρελογιάννη, τον φωνάζαμε. Ατέλειωτες οι ιστορίες για τις αταξίες του. Ήταν όμως ο μέντοράς μου στα βιβλία.
Ύστερα ήρθε το Παραμύθι χωρίς όνομα και τα Μυστικά του βάλτου. Μαγικές και σκοτεινές ιστορίες που δεν ξέραμε τότε πόσο ήταν αληθινές. Όμως ταυτόχρονα διαβάζαμε και τις δύο εγκυκλοπαίδειες που υπήρχαν σε κλειστές με τζάμι βιβλιοθήκες, του Ηλίου και του Πυρσού. Ανακαλύψεις και εφευρέσεις! Από το Α έως το Ω. Κι όταν πια άρχισαν να κυκλοφορούν τα κλασικά εικονογραφημένα με τα βιβλία του Ιουλίου Βερν κάναμε το πρώτο μας βήμα προς τον κινηματογράφο. Κι αργότερα, ομολογώ πως απόλαυσα κι απολαμβάνω ακόμα όλες τις ταινίες με τα έργα του που έβλεπα και ξαναέβλεπα ως μητέρα δυο αγοριών.
Από το διάβασμα πήγα στο γράψιμο, αλλά ο αδελφός μου συνέχισε τα δικά του διαβάσματα και την περιπετειώδη ζωή του. Μόλις προχθές όμως έμαθα πως ήταν γνωστός στους κύκλους των βιβλιοπωλείων γιατί είχε την μεγαλύτερη συλλογή βιβλίων επιστημονικής φαντασίας στην Ελλάδα. Αχ, Γιάννη τρελογιάννη μου!
