Ο Ιούλιος Βερν ευτύχησε να γράψει ζώντας σε μια εποχή που συγκλονίστηκε από κοσμοϊστορικά γεγονότα. Η βιομηχανική επανάσταση, τρίτη στη σειρά μετά την επιστημονική και την κοινωνική επανάσταση που προηγήθηκαν, ανέτρεψε τα πάντα στον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Το αερόστατο ήρθε να ικανοποιήσει το προαιώνιο όνειρο του Ίκαρου να πετάξει. Επόμενος σταθμός: το φεγγάρι. Κι αν ο Μισέλ Αρντάν και οι συνταξιδιώτες του τελικά επέστρεψαν στη Γη, αυτό το οφείλουν σε μια μαθηματική λεπτομέρεια: μια βολίδα μετέτρεψε την τροχιά τους από παραβολική σε ελλειπτική κι έτσι η οβίδα τους, αντί να προσκρούσει στη Σελήνη, έκανε τον γύρο της και επέστρεψε, εξασφαλίζοντας στους επιβάτες της μια ασφαλή προσθαλάσσωση – όπως ακριβώς έκαναν, 150 χρόνια αργότερα, τα σκάφη των αποστολών Απόλλων και Σογιούζ.
Κι αφού τα ταξίδια στον αέρα, στη γη, κάτω απ’ τη γη, στον βυθό της θάλασσας έφεραν πιο κοντά ανθρώπους και ιδέες, ο πεισματάρης Φιλέας Φογκ, συντροφιά με τον απίθανο Πασπαρτού, απέδειξαν ότι 80 μέρες είναι αρκετές για να κάνεις τον γύρο του κόσμου.
Σαν μια τεράστια μεταποιητική βιοτεχνία, η πέννα του Βερν προσέλαβε όλες αυτές τις συγκλονιστικές αλλαγές και τις μετέτρεψε σε μαγευτικές ιστορίες. Αυτή την τρομακτική δημιουργικότητα λάτρεψα στο έργο του Ιουλίου Βερν· κι ακόμα, την εντυπωσιακή διορατικότητά του, την ικανότητά του να προβλέψει με βάση δεδομένα αυτά που έμελλε να συμβούν. Το μόνο που δεν φαντάστηκε όταν οραματιζόταν τα διαπλανητικά ταξίδια του μέλλοντος, ήταν πως οι άνθρωποι στη Γη θα είχαν τη δυνατότητα να τα παρακολουθούν «λάιβ» στις οθόνες των τηλεοράσεων και να συνομιλούν με τους αστροναύτες.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν οι εύστοχες τοποθετήσεις του στα περισσότερα σημεία διαφωνίας ανάμεσα στους επιστήμονες της εποχής του. Για παράδειγμα, στη διένεξη «πτητικές μηχανές ελαφρύτερες ή βαρύτερες από τον αέρα;» ο ήρωάς του, Ροβήρος ο Κατακτητής, ταξιδεύοντας στους ουρανούς με το Άλμπατρος, αποδεικνύει στους επιστήμονες του Ινστιτούτου Ουέλντον ότι το μέλλον ανήκει στα αεροπλάνα και όχι στα αερόστατα.
Ο Βερν μας ταξίδεψε και κάτω από τη θάλασσα, χρησιμοποιώντας υποβρύχια οχήματα που αναδύονται και καταδύονται με τη μέθοδο που από αιώνες χρησιμοποιεί ο ναυτίλος – ο οποίος έδωσε το όνομά του και στο σκάφος του πλοιάρχου Νέμο – εφαρμόζοντας τις ιδιότητες της χρυσής τομής. Κι όποτε οι επιβάτες του Ναυτίλου ένιωθαν την ανάγκη να κάνουν μια βόλτα στον βυθό της θάλασσας, τους εφοδίαζε με σκάφανδρα φερμένα από το μέλλον και αναπνευστικές συσκευές σαν αυτές που νοικιάζουμε σήμερα στα καταστήματα scuba diving.
Σ’ ένα μόνο σημείο η διορατικότητά του λάθεψε: στη διαφωνία σχετικά με το αν τα έγκατα της Γης είναι ή όχι επισκέψιμα, πήρε θέση ενάντια στην άποψη ότι το κέντρο της Γης είναι μια πυρακτωμένη μάζα. Έτσι ο αυταρχικός γεωλόγος Ότο Λίντενμπροκ και ο Άξελ, ο ταλαίπωρος ανιψιός του, ταξιδεύοντας μέσα από έναν κρατήρα ηφαιστείου φτάνουν στο κέντρο της Γης όπου συναντούν τους εξαφανισμένους δεινοσαύρους!
Σε μια εποχή όπως η σημερινή, σε μια περίοδο όπου βιώνουμε τη ραγδαία ανάπτυξη της πληροφορικής επανάστασης, πιστεύω ότι οι ιστορίες του Βερν έχουν τη θέση τους στις βιβλιοθήκες, στα θρανία και στα προσκεφάλια μας. Ζώντας σ’ έναν αιώνα όπου οι εξελίξεις ξεπερνούν κάθε φαντασία, είναι, νομίζω, σημαντικό να μπορούμε να διαβάζουμε αυτές τις υπέροχες ιστορίες που δημιούργησε, πριν από ενάμισι αιώνα, μια γόνιμη φαντασία.
