Αερόστατα λάμπουν σε πλατείες για τα Χριστούγεννα. Έχουν σχέση τα Χριστούγεννα με τα αερόστατα; Καμία. Ο Άγιος Βασίλης με έλκηθρο φτάνει στις γειτονιές για να μοιράσει τα δώρα. Έλκηθρο αναγκάστηκε να μισθώσει και ο ήρωας του Ιούλιου Βερν στο πασίγνωστο μυθιστόρημά του Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες, για να προλάβει το επόμενο μεταφορικό μέσο που θα τον πήγαινε πιο κοντά στην εκπλήρωση του σκοπού του. Κι όμως, η πρώτη εικόνα που έρχεται στο μυαλό όταν σκεφτείς την περιπέτεια, είναι το αερόστατο. Ένα αερόστατο που κοσμεί πολλά από τα εξώφυλλα του βιβλίου, έστω κι αν δεν υπάρχει σε καμία σελίδα του. Ένα αερόστατο που τοποθετήθηκε από τους σκηνοθέτες που ανέλαβαν να μεταφέρουν το έργο του Ιουλίου Βερν στη Μεγάλη Οθόνη. Ταινίες πιστές στα γραφόμενα του Ιουλίου Βερν, εκτός από αυτή την παρασπονδία. Το αερόστατο. Ίσως όμως και να μην πρόκειται ακριβώς για παρασπονδία. Διότι ο Ιούλιος Βερν κατάφερε να ανυψώσει, τα όνειρα, εκατομμυρίων αναγνωστών του, μέσα σε δεκάδες δεκαετίες, να οδηγήσει ταξιδιώτες σε τολμηρά ταξίδια, να φουσκώσει τα μυαλά συγγραφέων και σεναριογράφων, όπως το αερόστατο που πετάει.
Με αγωνία γυρίζουν οι σελίδες από τα βιβλία του καθώς οι περιπέτειες διαδέχονται η μια την άλλη, αφού ο Ιούλιος Βερν επιφυλάσσει πολλές ταλαιπωρίες για τους ήρωές του, αφήνοντας όμως να διαφανεί μια αντιφατική αισιοδοξία. «Καλύτερα είναι να φανταζόμαστε από την αρχή τα πράγματα χειρότερα και να είμαστε πάντα έτοιμοι για την έκπληξη του καλύτερου», αναφέρεται στο βιβλίο Μυστηριώδης Νήσος, όπου έχουν ναυαγήσει οι ήρωες του Ιούλιου Βερν.
Αυτό το βιβλίο σε τρεις τόμους, ήρθε ως δώρο κάποια Χριστούγεννα στα χέρια μου και μου έκανε παρέα σε όλες τις χριστουγεννιάτικες διακοπές. Ίσως για αυτό να έχω συνδυάσει τον Ιούλιο Βερν με τα Χριστούγεννα, παρότι δεν υπάρχει χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα στα βιβλία του.
Συμπεριφορές των ηρώων του Ιουλίου Βερν αποτελούν πρότυπα ζωής που αν ακολουθούσαμε, θα διαπιστώναμε ότι μπορεί να φτιαχτεί ένας καλύτερος κόσμος. «Ερχόταν από μακριά, πολύ μακριά, χιλιάδες βέρστια ανάμεσα από κινδύνους που τους είχε αψηφήσει με το θάρρος του. Που τους είχε ξεπεράσει με την εξυπνάδα του. Που τους είχε νικήσει με τη δύναμή του. Και με τη σκληραγωγία σε κάθε δοκιμασία», λόγια από το βιβλίο του Ένα δράμα στη Λιβονία.
Από τις πιο διάσημες ιστορίες όμως του Ιούλιου Βερν είναι αυτές που για την εποχή του ήταν επιστημονικής φαντασίας, για ταξίδια που κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι θα μπορούσαν να γίνουν, όπως κάτω από τη θάλασσα ή στο διάστημα. Τα ταξίδια όμως φαίνεται να είναι το αγαπημένο του θέμα και από τις πιο διάσημες ιστορίες του Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες. Ένα βιβλίο που περιγράφει προβλήματα ταξιδιωτών, που θα πίστευε κανείς ότι δεν θα αντιμετώπιζαν πια οι ταξιδιώτες του σήμερα. «Μπορούμε να στηρίζουμε την επιτυχία ενός τέτοιου ταξιδιού στην ακρίβεια των σιδηροδρόμων;» Η απάντηση φαίνεται να είναι διαχρονικά αρνητική, από το ξεκίνημα των σιδηροδρομικών ταξιδιών μέχρι σήμερα.
Το ταξίδι του Φιλέα Φογκ, του ήρωα που προσπαθεί να πραγματοποιήσει αυτό που φαίνεται ακατόρθωτο, να κάνει τον γύρο του κόσμου σε 80 ημέρες, κολλάει μπροστά σε ένα μεγάλο εμπόδιο, καθώς η γραμμή του σιδηροδρόμου δεν είχε ολοκληρωθεί. Έμεναν 50 μίλια, παρότι το εισιτήριο έλεγε ότι είναι από Βομβάη μέχρι Καλκούτα. «Οι εφημερίδες, όμοια με ρολόγια που προτρέχουν, είχαν αναγγείλει πρόωρα την ολοκλήρωση της γραμμής». Κι αν αυτό συμβαίνει το 1872, πόσο θα χαμογελάσει ο Έλληνας αναγνώστης του 2024. Διαχρονικά και πέρα από σύνορα τα προβλήματα των μετακινήσεων, όπου το ένα πρόβλημα διαδέχεται το άλλο. Όπως η ετοιμόρροπη γέφυρα, η οποία δεν φαίνεται ότι θα μπορέσει να αντέξει άλλο ένα πέρασμα τραίνου.
Ο Φιλέας Φογκ όμως είναι ξεκάθαρος, «το απρόβλεπτο δεν υπάρχει». Κι αυτό όχι γιατί δεν συμβαίνουν αναποδιές, αλλά γιατί πρέπει να τις έχεις προβλέψει. Απρόβλεπτο είναι ότι όλα μπορεί να κυλήσουν ομαλά, χωρίς προβλήματα. Κάτι τέτοιο δεν υπάρχει.
Ο Ιούλιος Βερν παίζει με τον χρόνο σε αυτό το διάσημο μυθιστόρημά του, επιφυλάσσοντας μια κορυφαία ανατροπή για το τέλος. Με τον χρόνο που στάθηκε για αυτόν φίλος κάνοντάς τον πραγματικά αθάνατο, να συνεχίζει να συνομιλεί με τους αναγνώστες του 120 χρόνια μετά τον θάνατό του.
Παίζοντας με τον χρόνο και σαν ειρωνεία, η ημέρα παράδοσης των κειμένων για το αφιέρωμα σε αυτόν είναι Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου του 2024, ενώ η επιστροφή του Φιλέα Φογκ στο Λονδίνο, γίνεται Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου του 1872, μία ακριβώς ημέρα πριν την ημερομηνία λήξης της διορίας, Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 1872. Μια 20ή Δεκεμβρίου, πάλι Παρασκευή, 152 χρόνια μετά, μας καλεί να θυμηθούμε το διάσημο στοίχημα και ταξίδι.
Τα βιβλία του Ιούλιου Βερν δεν τα μετέφερα στο νέο μου σπίτι όταν έφυγα από το πατρικό μου. Μπορεί οι σελίδες τους να είναι γεμάτες ταξίδια και περιπέτειες, τα βιβλία όμως έχουν τη σταθερή τους θέση στο ράφι τους και στην καρδιά μου.
