Όταν ο Δημήτρης Αγγελής μου πρότεινε ένα αφιέρωμα στη σύγχρονη μουσική, αμέσως σκέφτηκα πόσο καλή ιδέα θα ήταν να είχαμε αυτούσια την άποψη των ίδιων των συνθετών, των ανθρώπων που ναι μεν και μες στην τέχνη (τους) πάλι ξεκουράζονται από τη δούλεψή της, αλλά που κυρίως γνωρίζουν από «πρώτο χέρι» και τις δυσκολίες της, τις ποιητικές και τις πιο πεζές πλευρές της. Θα ήταν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία, δηλαδή, να βρεθούμε νοητά δίπλα στον κάθε δημιουργό, μέσα στο ίδιο το εργαστήρι του κάθε «τεχνίτη». Στόχος μας από την αρχή ήταν να συμπεριλάβουμε σ’ αυτό το αφιέρωμα διαφορετικές και ετερόκλητες φωνές, συνθέτες διαφορετικών γενεών, απόψεων, αισθητικών αντιλήψεων και προσεγγίσεων, συνθετών κυρίως Ελλήνων (που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα ή το εξωτερικό) αλλά και ξένων, ώστε να δοθεί μια πιο σφαιρική εικόνα του χώρου των δημιουργών σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Θέσαμε υπόψιν τους ένα εντελώς ενδεικτικό ερωτηματολόγιο 15 ερωτήσεων εν είδει «πυροκροτητή», αποφεύγοντας τις εκτενείς αναφορές σε στενά τεχνικά ζητήματα που πιθανόν να προκαλούσαν μια κάποια σύγχυση στο αναγνωστικό κοινό, το οποίο δεν θα ήταν ιδιαίτερα εξοικειωμένο με τεχνικούς όρους, παρότι αναπόφευκτα κάποιες σχετικές αναφορές γίνονται φυσικά σχεδόν απ’ όλους.
Κάποιοι επέλεξαν να απαντήσουν με ένα ενιαίο κείμενο αναλύοντας συγκεκριμένες πτυχές της σύγχρονης μουσικής που αυτοί θεωρούν σημαντικές, κάποιοι άλλοι ακολούθησαν πιστά το ερωτηματολόγιο διατυπώνοντας με μορφή απαντήσεων μέσα σε στενότερα πλαίσια ένα άτυπο, μικρό αλλά εντελώς δηλωτικό «credo». Γνωρίζαμε φυσικά από την αρχή πως δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να εξαντλήσουμε το θέμα, θέλαμε όμως να ανοίξουμε έναν μικρό δρόμο επικοινωνίας ανάμεσα στους συνθέτες και το κοινό, δίνοντας βήμα στους ίδιους τους δημιουργούς να μιλήσουν γι’ αυτά που τους απασχολούν, να δώσουν ο καθένας το δικό του μοναδικό αισθητικό/μουσικό στίγμα. Απευθυνθήκαμε –όχι χωρίς κάποιο δισταγμό– σε αρκετά μεγάλο αριθμό συνθετών και όλοι τους ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό, παρά το βάρος των επαγγελματικών/προσωπικών τους υποχρεώσεων. Νομίζω πως το αποτέλεσμα μας δικαίωσε – και αυτό δεν αποτελεί σχήμα λόγου.
Το ερωτηματολόγιο του περιοδικού Φρέαρ:
1) Ποιος είναι ο ρόλος της σύγχρονης μουσικής στη χώρα σας το 2022;
2) Υπάρχει κοινό και ειδικά νεανικό κοινό;
3) Ποιο είναι το επίπεδο της μουσικής παιδείας και των συνθετών στη χώρα σας;
4) Μπορεί κάποιος συνθέτης να ζήσει μόνο από τη σύνθεση μουσικής;
5) Ποια η θέση της εγχώριας μουσικής δημιουργίας στη διεθνή σκηνή;
6) Ποια η θέση της ηλεκτρονικής μουσικής στο διεθνές μουσικό προσκήνιο; Είναι η ηλεκτρονική μουσική η σημερινή «κλασική μουσική»;
7) Σας ενδιαφέρει η μελοποίηση ποίησης;
8) Είναι εύκολο να βρίσκετε ποιήματα/λιμπρέτα για μελοποίηση;
9) Με ποια άλλη τέχνη θεωρείτε πως συνδυάζεται καλύτερα η σύγχρονη μουσική;
10) Ποιοι συνθέτες ή άλλες σημαντικές προσωπικότητες σας έχουν επηρεάσει;
11) Για ποια όργανα/συνδυασμούς οργάνων προτιμάτε να γράφετε;
12) Πώς ανταποκρίνεται το κοινό στη μουσική σας;
13) Θεωρείτε κάθε σας έργο μιαν ερώτηση ή μιαν απάντηση;
14) Τι σημαίνει να είναι κανείς (συμπληρώστε την εθνικότητά σας) συνθέτης/τρια το 2022;
15) Τι γράφετε αυτήν την περίοδο;