© Ζωγραφική: Απόστολος Καρακατσάνης

Απόστολος Καρακατσάνης

«Το ζητούμενο είναι η περιπέτεια και ο καμβάς μέσο αποτύπωσης της δράσης»

α. Πώς μπήκατε στη ζωγραφική, ποιες ήταν οι αφορμές, οι δάσκαλοι, οι επιρροές, πώς θα χαρακτηρίζατε τη δουλειά σας από άποψη θεματικών/υλικών/τεχνικής; 

Από τα εφηβικά μου χρόνια πίστεψα πως μόνο αν βρίσκομαι σε επαφή με τις τέχνες θα μπορούσα να αντιμετωπίσω τη ζωή μου. Η τέχνη για μένα πλέον είναι τρόπος ζωής και βοηθάει στην προσπάθειά μου να ανακαλύπτω το νόημα των γεγονότων, να αναγνωρίζω τον ρόλο μου, να θέτω ερωτήματα αλλά και να απαλλάσσομαι από άλλα. Από την εποχή των σπουδών μου στην ΑΣΚΤ, όπου ήρθα σε επαφή με σημαντικές προσωπικότητες των τεχνών, μέχρι σήμερα, συνεχίζω να ανακαλύπτω νέες περιοχές. Ίσως μπορώ να θέσω σαν αφετηρία την περίοδο όπου η σπουδή μου σε έργα κλασικών και μοντέρνων ζωγράφων με οδήγησε να παραγάγω μια σειρά έργων στα οποία συνομιλούσαν όλες αυτές οι εποχές και οι τεχνοτροπίες. Κάθε ρεύμα εκτός από αποτύπωμα μιας εποχής, μπορεί να αποτελέσει υλικό για τη σύσταση του σύγχρονου. Τα τελευταία χρόνια καταλήγω να κινούμαι γύρω από τις έννοιες του μινιμαλιστικού αντικειμένου και της ζωγραφικής πεδίου, με απαλοιφή δηλαδή του αναπαραστατικού αντικειμένου και μετάβαση σε μια ζωγραφική όπου το αντικείμενο δεν αναπαριστάται αλλά είναι το ίδιο το ζωγραφισμένο ταμπλό. Παρ’ όλα αυτά, τη ζωγραφική μου σήμερα δεν την αντιλαμβάνομαι μόνο ως τελικό αποτέλεσμα αλλά περισσότερο ως διαδικασία, όπου το ζητούμενο είναι η περιπέτεια και ο καμβάς αποτελεί το μέσο αποτύπωσης αυτής της δράσης. Καθώς δουλεύω, θέτω προκλήσεις, περιορισμούς και στοιχήματα, ώστε οι απαιτήσεις της διαδικασίας να δοκιμάζουν τα όρια των δυνατοτήτων μου. Έτσι οδηγούμαι σε υπερβάσεις, υπερβολές, λάθη και γενικά σε απρόβλεπτες καταστάσεις. Νιώθω πως οι τέχνες είναι το μόνο μέρος όπου μπορώ να ακροβατώ, χωρίς να κινδυνεύω από πτώση από τα ενδεχόμενα λάθη μου. Γι’ αυτό, προκειμένου να δημιουργήσω αυτά τα έργα, εκτελώ μια ζωγραφική «περφόρμανς», όπου τα ίχνη της διαδικασίας είναι αυτά που υλοποιούν το έργο. Προσπαθώ να αποτρέψω κάθε χειρονομία προσωπικής έκφρασης, αλλά αφήνω ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναπροσδιορισμού της πορείας του έργου από τα τυχαία λάθη και τις αστοχίες της εκτέλεσης.

β. Πώς βλέπετε τη σημερινή ζωγραφική στην Ελλάδα και στον κόσμο; Ποιες τάσεις διακρίνετε;

Αυτός ο τόπος μοιραία συντονίζεται με την πολιτικογεωγραφική θέση του και τη νεότερη ιστορία του. Όμως τα τελευταία χρόνια διακρίνω μία προσπάθεια να αποδεχτούμε την αξία μιας τέχνης που απαιτεί περισσότερη συμμετοχή από τον θεατή. Αυτό με κάνει να ελπίζω ότι το ελληνικό κοινό θα συνεχίσει ολοένα και περισσότερο να αντιλαμβάνεται την εικαστική τέχνη ως είδος ποίησης, ως ένα απαραίτητο συστατικό της ζωής του ανθρώπου και του πολιτισμού.

γ. Υπάρχει εικαστική κριτική στη χώρα μας; Και ευρύτερα: διαπαιδαγωγείται ο νέος Έλληνας στην τέχνη, σ’ έναν τρόπο να αγαπάει το ωραίο ή να αναπτύσσει δικά του κριτήρια γι’ αυτό; 

Όπως συμβαίνει σε όλους τους χώρους, έτσι και στην τέχνη, υπάρχουν οι αξιόλογες προσωπικότητες που κρατούν ζωντανό τον διάλογο και οι λιγότερο αξιόλογες που ίσως και να φέρνουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Μιλώντας όμως για το ευρύ κοινό, συχνά διακρίνω μια αδιαφορία και άγνοια για τις εικαστικές τέχνες. Σε αυτό, γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η θέση της πολιτείας και η παιδεία. Το «ωραίο» είναι μια λέξη που κατάγεται από την λέξη «ώρα». Στην πραγματικότητα σημαίνει αυτό που είναι στην ώρα του, αλλά καταχρηστικά συνηθίζουμε να το χρησιμοποιούμε αντί της λέξης «όμορφο». Από μόνο του το ωραίο, ή το όμορφο, δεν αποτελεί τέχνη. Είναι ένα από τα στοιχεία του έργου τέχνης, το οποίο ο καλλιτέχνης οφείλει να διαχειρίζεται με τρόπο ώστε να εξυπηρετεί την ουσία και το νόημα του έργου. Ένα καλό έργο τέχνης είναι αντικειμενικά καλό, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε υποκειμενικά κριτήρια επιχειρήσει να αναπτύξει ο οποιοσδήποτε. Θεωρώ λοιπόν πως το βασικότερο για τον νέο είναι να μάθει να αναγνωρίζει την αντικειμενική ποιότητα του έργου. Τα έργα τέχνης διδάσκουν αισθητική. Η κατανόηση και αποδοχή του καλού έργου από τον θεατή είναι μία από τις προϋποθέσεις για να γίνει αυτό.

δ. Πόσο επηρέασε την αγορά των έργων τέχνης αλλά και την προσωπική σας δουλειά η κρίση των τελευταίων χρόνων (οικονομική και υγειονομική); 

Πιστεύω πως οι επιρροές είναι λίγο-πολύ κοινές για όλους. Και οι επιπτώσεις της εποχής των κρίσεων θα γίνουν πιο ορατές στο μέλλον. Η τέχνη, όπως πάντα, θα καταγράψει αυτό που συμβαίνει σήμερα και ίσως να είναι το μοναδικό μέσο, ανάμεσα στη σύγχρονη πολυφωνία των λοιπών μέσων, που θα μιλήσει για την ουσία και την αλήθεια των όσων διαδραματίζονται στα τελευταία αυτά ζοφερά χρόνια.

ε. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;

Αυτή τη στιγμή δουλεύω για την ομαδική έκθεση Common thread, που θα πραγματοποιηθεί στην γκαλερί Ιλεάνα Τούντα από τις 10 Φεβρουαρίου.

«Φεύγουμε συντριμμένοι, απαρηγόρητοι
για να ξαναφτιάξουμε τη γενιά μας στον ουρανό…»
Κύλιση στην κορυφή