Μετάφραση: Δημήτρης Αγγελής
Ο Αντόνιο Γάλα [Antonio Gala], Ανδαλουσιάνος συγγραφέας γεννημένος στη Λα Μάντσα, τόσο διάσημος κι αναγνωρισμένος πριν από λίγα χρόνια όσο αποσιωπημένος και παραμελημένος σήμερα, στα χρόνια των γηρατειών, δημιούργησε στις αρχές του αιώνα στην Κόρδοβα, την πόλη της καρδιάς του, το Ίδρυμα Νέων Δημιουργών που φέρει το όνομά του.
Το μότο του προέρχεται από έναν στίχο από το βιβλικό Άσμα Ασμάτων: «Pone me ut signaculum super cor tuum», «θές με ὡς σφραγῖδα ἐπὶ τὴν καρδίαν σου». «Αυτή είναι η ιδέα –διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του– που κυριαρχεί στην καθημερινή δραστηριότητα (…): ότι το πέρασμα απ’ αυτό το σπίτι διαποτίζει τον χαρακτήρα των νέων δημιουργών με τέτοιο τρόπο ώστε οι ίδιοι ν’ αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον στο μέλλον, ακόμα κι αν δεν συνέτυχαν στο παλιό μοναστήρι Corpus Christiˑ ώστε, βλέποντας ο ένας τον άλλον, ν’ αντιλαμβάνονται ότι έχουν μοιραστεί το ίδιο όνειρο, ακόμα κι αν δεν έχουν ιδωθεί ποτέ προηγουμένως. Και ότι αναγνωρίζουν την παραμονή τους στο Ίδρυμα Αντόνιο Γάλα ως ένα αποφασιστικό βήμα προς την εκπλήρωση της επιθυμίας τους ν’ αφοσιωθούν για πάντα στη δημιουργία».
Από αυτό το ευγενές κτήριο έχουν ήδη περάσει πολλοί ποιητές, αν και υποδέχεται επίσης δημιουργούς από διαφορετικούς καλλιτεχνικούς κλάδους: από τις εικαστικές τέχνες, τη γλυπτική, την εικονογράφηση, τη φωτογραφία, τη μουσική σύνθεση, την αφήγηση, το θέατρο, το σενάριο κ.λπ.
Για να γιορτάσει τα είκοσι πρώτα έτη της ζωής του Ιδρύματος, ο ποιητής Μπεν Κλαρκ [Ben Clark], ένας από τους υπότροφους τότε και σήμερα δάσκαλος του Ιδρύματος, συγκέντρωσε στίχους είκοσι ποιητών στην ανθολογία Περιπλανώμενα νησιά, η οποία περιλήφθηκε στην εκδοτική σειρά Juancaballos de Poesía. Ανήκουν –είκοσι χρόνια δεν είναι λίγα– σε διαφορετικές ηλικιακά γενιές. Πριν όμως αναφέρω ορισμένα απ’ αυτά και τη δομή τους, υπογραμμίζω ότι η ανθολογία ανοίγει με δύο σημαντικά κείμενα (πέρα από το «Σημείωμα για την έκδοση» του Κλαρκ). Το πρώτο είναι του αφηγητή και ακαδημαϊκού Αντόνιο Μουνιόθ Μολίνα [Antonio Muñoz Molina]. Χαίρει εκτίμησης ως καλός αναγνώστης της ποίησης (κάτι που οι αναγνώστες του γνωρίζουν από τα άρθρα του στις εφημερίδες, όπου δεν λείπουν οι αναφορές σε ποιητές, ειδικά Βορειοαμερικανούς) και όσα λέει σχετικά αξίζουν επαίνους. Συγκρίνει τον ποιητή, που δεν τον αγγίζει η αποθάρρυνση, με τον μουσικό της τζαζ, μια άλλη αδυναμία του. Λέει: «Είναι εκπληκτικό ότι υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που ακούν το κάλεσμα της ποίησης και αποφασίζουν να το ακολουθήσουν, να επιμείνουν σ’ αυτό, γνωρίζοντας ότι η ανταμοιβή, αν έρθει, θα είναι πάντοτε ανάξια λόγου, ότι ο αριθμός των αναγνωστών θα είναι περιορισμένος». «Σε περιόδους αδιάκοπων περισπασμών –προσθέτει– απαιτεί απόλυτη συγκέντρωση από όποιον τη γράφει και όποιον τη διαβάζει».
Στο δεύτερο, ο Αντόνιο Γάλα, στον οποίο αφιερώνεται το έργο, αναρωτιέται εάν η ποίηση «δεν είναι ο χυμός των πάντων» και επιβεβαιώνει ότι «η ζωή είναι η μόνη δυνατή πηγή κάθε ποίησης».
Τα Περιπλανώμενα νησιά απαρτίζονται από τέσσερα τμήματα. Το πρώτο, Οδός Αμπρόσιο ντε Μοράλες (η διεύθυνση του Ιδρύματος) αποτελείται από ποιήματα «γραμμένα κατά τη διάρκεια της υποτροφίας κάθε ενοίκου»ˑ το δεύτερο, Καθώς μόνο ό,τι υπερβαίνει, ονομάζεται, από εκείνους που «αντικατοπτρίζουν τον δημιουργικό οίστρο και τις ανησυχίες της νεολαίας»· το τρίτο, Το σοφό μικροσκόπιο, απαρτίζεται από στίχους «μιας ορισμένης ενδοσκόπησης και ανάλυσης του ποιητικού γεγονότος» και το τελευταίο, Ριγμένος στους δρόμους, από αδημοσίευτα ποιήματα. Προτιμώ το πρώτο μέρος, γιατί, όπως λέει ο ανθολόγος, «όλα τα ποιήματα είναι γραμμένα στον ίδιο χώρο».
Όπως εξηγεί ο Μουνιόθ Μολίνα, κάθε ποιητής έχει «τη δική του ακαταμάχητη φωνή, αλλά όλες τους, ανακατεμένες στην ανθολογία, αποκτούν, χωρίς να υπάρχει ανάγκη προσχεδιασμού, μια πολυφωνική λαμπρότητα».
Μεταξύ αυτών των φωνών θα ξεχώριζα, κυρίως επειδή έχω διαβάσει κάποιο βιβλίο τους, αυτές των Χαβιέρ Βέλα [Javier Vela], Βερόνικα Αράντα [Verónica Aranda], Νταβίδ Λέο Γκαρθία [David Leo García], Αλμπέρτο Γκιράο [Alberto Guirao], Σάρα Τόρρες [Sara Torres] και Ρακέλ Βάθκεθ [Raquel Vázquez]. Η ποιητική τους ποιότητα είναι αδιαμφισβήτητη. Αυτό σημαίνει ότι ο στόχος του Ιδρύματος έχει εκπληρωθεί. Περάστε να διαβάσετε.
⸙⸙⸙
[Ο ποιητής και κριτικός Álvaro Valverde είναι μόνιμος συνεργάτης του περιοδικού, με κείμενα που γράφει ειδικά για το Φρέαρ.]
