Ανατολικά της Γης του Πυρός, στο Νησί των Κρατών, που από τον Ατλαντειρηνικό περιβρέχεται, λόγω της αναμιξιμότητας Ατλαντικού και Ειρηνικού, Ο φάρος στην άκρη του κόσμου (1905/1999) μετά θάνατον φωτίζει τον Γύρο του κόσμου σε 80 ημέρες (1873). Με τον Γάλλο υπηρέτη του Πασπαρτού, ο Φιλέας Φογκ, από το Λονδίνο στο Σουέζ (σε 7 ημέρες), στη Βομβάη (13) ατμοπλοϊκώς, στην Καλκούτα (3) σιδηροδρομικώς και με ελέφαντα, στο Χονγκ Κονγκ (13), στη Γιοκοχάμα (6) και στο Σαν Φρανσίσκο (22) ατμοπλοϊκώς και στη Νέα Υόρκη (7) σιδηροδρομικώς και με ανεμοκίνητο έλκηθρο, πριν επιστρέψει στο Λονδίνο (9), σε ογδόντα ημέρες διασχίζει και διαπλέει εδάφη και χωρικά ύδατα μιας μελλοντικά πρώην αυτοκρατορίας.
Καθώς από τη Δύση προς την Ανατολή μετακινείται, ο Φογκ κερδίζει μία ημέρα και το στοίχημα που έχει βάλει, οπότε παντρεύεται τη νεαρή χήρα Ινδή πριγκίπισσα που έσωσε από την πυρά, όπου με τον νεκρό σύζυγό της επρόκειτο να αποτεφρωθεί. Απόγονοί τους ίσως καταστούν ηγέτες μιας μικρής Μεγάλης Βρετανίας. Χωρίς τους Γάλλους και την καταλυτική συμβολή τους στον πόλεμο της ανεξαρτησίας δεν θα υπήρχαν Αμερικανοί. Αυτό οι Άγγλοι δεν θα το συγχωρήσουν. Χωρίς τους Γάλλους δύσκολα ο Έντγκαρ Άλαν Πόε θα αναγνωριζόταν ως πρωτοπόρος της επιστημονικής φαντασίας και του αστυνομικού μυθιστορήματος. Το κοράκι, που είναι σοφό πουλί, τον Πόε επιλέγει να το απαθανατίσει.
Στις 28 Ιανουαρίου 1871 πέφτει το Παρίσι. Τελειώνει ο Γαλλο-Πρωσικός Πόλεμος, στον οποίο ο Βερν έχει επιστρατευθεί ως ακτοφύλακας, ενώ αντιμετωπίζει οικονομικές και άλλες δυσκολίες. Τέσσερις μήνες αργότερα καταστέλλεται η Παρισινή Κομμούνα. Ο γαλλικός στρατός εκτελεί τους τελευταίους Κομμουνάρους, που είχαν οχυρωθεί στο νεκροταφείο Περ Λασέζ, όπου είναι θαμμένος ο Μπαλζάκ. Χιλιάδες εξορίζονται στη Νέα Καληδονία. Στο διάστημα αυτό ο Ιούλιος Βερν με ανεξίτηλες λέξεις κινηματογραφεί το γύρισμα του κόσμου.
Στις 22 Δεκεμβρίου 1872, στην εφημερίδαLe Temps, δύο τελευταία κεφάλαια ολοκληρώνουν το μυθιστόρημα, που στις 6 Νοεμβρίου είχε αρχίσει να δημοσιεύεται σε συνέχειες. Δεν υπήρξε δημοσίευση στις 21 Δεκεμβρίου, όταν ο Φογκ νόμιζε ότι άργησε και έχασε το στοίχημα. Μερικοί αναγνώστες πιστεύουν ότι πρόκειται για ταξίδι σε εξέλιξη. Αξιολογώντας περιγραφές, δεν αποκλείεται ο Βερν να περιέλαβε αναφορές σε σιδηροδρομικές και ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις, όπως είχαν ζητήσει. Προηγείται της τηλεόρασης η τοποθέτηση προϊόντος σε μυθοπλασία, όπως είναι γνωστό από τη νέα ασπίδα του Αχιλλέα, που διαφημίζει το εργαστήριο του Ήφαιστου.
Η ολοκλήρωση του πρώτου διηπειρωτικού σιδηροδρόμου στις Ηνωμένες Πολιτείες, ταυτόχρονα προς το άνοιγμα της Διώρυγας του Σουέζ το 1869, συμπίπτει με τη σύνδεση σιδηροδρομικών γραμμών στην ινδική χερσόνησο. (Δεν αποτελεί χώρα, αλλά πλέγμα τρένων η Ινδία, διατείνονται ακόμη και αντι-αποικιοκράτες ιστορικοί.) Πρόκειται για τρεις θεμελιώδεις τεχνολογικές προϋποθέσεις οποιασδήποτε περιστροφής γύρω από τον κόσμο του Βερν. Οριοθετούν το τέλος της εποχής των ανακαλύψεων και την αρχή εντατικών σε ράγες και λιγότερο χρονοβόρων δια θαλάσσης εμπορικών και άλλων ανταλλαγών. Χαρμόσυνα κουδουνίζουν την έλευση ενός παγκόσμιου τουρισμού, που έχει τη δυνατότητα να καταστρέψει τον πλανήτη.
Σχετικά με το εύρημα της «χαμένης ημέρας» λόγω της περιστροφής της γης, πέρα από ένα άρθρο στο επιστημονικό περιοδικό Nature το 1872, ο Βερν αναφέρει το διήγημα του Πόε «Τρεις Κυριακές σε μία εβδομάδα», που έχει αναλύσει σε βιβλίο του (1864) για τα έργα του συγγραφέα. Δεν αναφέρει τον Αμερικανό επιχειρηματία με το μυθικό επώνυμο Τρέιν (Train), που τέσσερις φορές έκανε τον γύρο του κόσμου, μία από τις οποίες το 1870 σε ογδόντα ημέρες. Είμαι ο Φιλέας Φογκ, έχει πει ο Τρέιν, που είχε σχέσεις με βαρόνους του χρήματος, κομμουνάρους, αριστοκράτες, σουφραζέτες και Ιρλανδούς αναρχικούς και, όπως στο μυθιστόρημα, ιδιωτικό τρένο αναγκάστηκε να ναυλώσει.
Θυμόμαστε τους συγγραφείς σε επετείους των γάμων τους με τους αναγνώστες. Θυμόμαστε τους Έλληνες σε επετείους γέννησης και τους ξένους σε επετείους θανάτου. Ο φιλέλληνας Βερν μας αποχαιρετά το 1905, έτος όταν τον Ίωνα Δραγούμη γνωρίζει στην Αλεξάνδρεια η Πηνελόπη Δέλτα, που τη ζωή χαιρετίζει το 1874. 20,000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα (1869) ή Στα μυστικά του βάλτου (1937) άραγε κρύβεται το υποβρύχιο υποσυνείδητο των παιδιών;
Σε παιδική λογοτεχνία αναγορεύονται έπη και μυθιστορήματα και σε παιδικά τραγούδια λυρικά ποιήματα και δραματικοί διάλογοι, καθώς στην αναγνωστική συνείδηση μεγαλώνουν. Δύσκολα γίνεται αποδεκτό ότι τα πάντα μπορούν να διαβάσουν τα παιδιά, χωρίς να έχουν τη δύναμη να το επιβάλλουν. Το μυαλό επίσης διαμορφώνεται από όσα δεν καταλαβαίνει. Κλάδο της επιστημονικής φαντασίας συνιστούν η ανάγνωση και η γραφή της λογοτεχνίας. Φτάνει όμως η στιγμή που τα στρατεύματα του Φαλμεράιερ θα μπουν στην Αθήνα και η Πηνελόπη στον κάτω κόσμο επιστρέφει. Από τον Θησαυρό των Βαλκανίων ανακαλώ ένα παλιό ποίημα.
Στα μυστικά του βάλτου σου,
Πηνελόπη Δέλτα, βούτηξα κι εγώ
τα ποδαράκια μου
της καθωσπρεποσύνης έσταξε
το δηλητήριο
τώρα,
σε μια γωνιά του κήπου
ούτε παπά, ούτε κηδεία
η επιγραφή του τάφου μόνο
Σιωπή
⸙⸙⸙
